Op NLP TV op Twitch beantwoord ik met grote regelmaat dit soort interessante vragen over NLP. Mocht je zelf een vraag hebben of het initiatief van NLP TV willen ondersteunen, dan is het enige dat je hoeft te doen: mij op Twitch volgen! Want hoe meer mensen mij op Twitch volgen hoe meer ik mij gemotiveerd voel om dit soort video’s te maken. Dus kom erbij en neem al je vrienden, kennissen en collega’s die NLP ook leuk vinden mee!

[huzzaz id=”nee-zeggen” vpp=”12″ pro=”1″ layout=”below” nocoverart=”1″ class=”hzWrap-below”]

Het ABC-NLP Handboek: Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP) en gedragsanalyse.

Hopelijk heb je nog oog voor de cover van Het ABC-NLP Handboek, ook al heb ik hem drie keer op deze pagina laten zien. Want niet alleen ben ik er trots op, maar het ABC-NLP model laat ook meteen alle kernonderdelen van Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP) zien in combinatie met het protocol van toegepaste gedragsanalyse.

Het ABC-NLP Handboek is de cumulatie van meer dan twintig jaar werk in, met en rond NLP. Toen ik in 2000 Richard Bandler, de grondlegger van NLP, ontmoette, wist ik meteen dat ik mijn leven aan NLP ging wijden. Terugkijkend op de afgelopen twintig jaar zie ik én hoe mooi NLP is én hoe slecht NLP wordt doorgegeven. Doordat NLP een mondelinge traditie is die van NLP trainer op NLP trainer wordt doorgegeven, is de afstand tot de oorspronkelijke bron, Richard Bandler te groot geworden. De oorspronkelijke boodschap is steeds meer verdraaid, verouderd en gecorrumpeerd geworden. Om die reden heb ik Het ABC-NLP Handboek geschreven. Want in Het ABC-NLP Handboek staan alle kernonderdelen van NLP in detail en met alle mogelijke variaties beschreven. Het is dan ook een heel dik boek geworden waar ik meer dan tien jaar van mijn leven aan heb gewijd. Gelukkig is het resultaat er dan ook naar. Eindelijk kan iedereen, elke NLP beoefenaar, elke NLP trainer en een ieder die in NLP geïnteresseerd is, precies leren hoe de kernonderdelen van NLP in elkaar steken. Dan is er geen mogelijkheid meer dat NLP trainers een verkeerde, verouderde of vervormde versie van NLP onderwijzen.

De enige vraag die mij nog rest om te beantwoorden, is de vraag die altijd naar voren komt wanneer ik de kernonderdelen van NLP presenteer: wie ben jij om te bepalen wat wel of wat geen NLP is? Dat is een goede vraag waar ik een goed antwoord op heb. Niet alleen sta ik rechtstreeks in contact met de bron van NLP, RIchard Bandler, maar ben ik ook als een van de weinigen ter wereld door hem persoonlijk tot Licensed NLP Master Trainer™ gecertificeerd. Daarnaast ben ik de enige NLP trainer die door hem in een van zijn boeken wordt bedankt voor mijn werkzaamheden. Daarnaast ben ik letterlijk de enige NLP trainer wereldwijd die NLP ook op echte universiteiten geeft, te weten de Vrije Universiteit van Amsterdam en de Erasmusuniversiteit van Rotterdam. Dat betekent dat ik als geen ander weet wat NLP werkelijk inhoudt. En dat deel ik graag met je in Het ABC-NLP Handboek.

[huzzaz id=”wat-is-abc-nlp” vpp=”12″ pro=”1″ layout=”below” nocoverart=”1″ class=”hzWrap-below”]

Een van de klachten die critici over NLP hebben, is dat NLP geen wetenschappelijke theorie heeft. NLP kan natuurlijk alleen door mij op echte universiteiten onderwezen worden wanneer er een goede wetenschappelijke theorie aan ten grondslag ligt. Om die reden combineer ik NLP met de wetenschap gedragsanalyse. Met Het ABC-NLP Handboek krijg je ook deze wetenschappelijke theorie in handen. Hier heb ik samen met het Aubrey Daniels Research Institute for Behavior Analysis (ADRIBA) van de Vrije Universiteit vijf jaar aan gewerkt. Dr. Marius Rietdijk, wetenschappelijk directeur van ADRIBA vindt dit van Het ABC-NLP Handboek:

“Joost heeft zichzelf met dit boek weer overtroffen. Hij heeft een grote bijdrage geleverd aan de evolutie van NLP door het ABC van de gedragsanalyse als mede-wetenschappelijke basis van NLP te omarmen. Daarmee maakt hij NLP wetenschappelijk veel acceptabeler dan voorheen en dan de verhalen van sommige charlatans die actief zijn in de NLP wereld. In ieder geval onderbouwt hij zijn verhaal hiermee veel beter dan hen. Voor mij was NLP altijd al interessant vanwege de hypnose die daarbij een belangrijke rol speelt. Ik zie hypnose als een zeer goed werkzame vorm van toegepaste gedragsanalyse via klassiek conditioneren. In dit boek voegt Joost er een dimensie bij: Het ABC van operant conditioneren. Daarbij is dit het meest complete NLP boek dat ik ken. Een grote prestatie van Joost, waarbij de sky the limit is, zoals een wereldwijd topleider in NLP betaamt.”

Dr. Marius Rietdijk, wetenschappelijk directeur Aubrey Daniels Research Institute for Behavior Analysis van de Vrije Universiteit van Amsterdam

Het ABC-NLP Handboek is 6 september 2021 gepubliceerd. Daarna gaat het naar de Vrije Universiteit om het wetenschappelijk onderzoek te starten. Kortom, de publicatie van Het ABC-NLP Handboek is een grote stap voorwaarts voor NLP in Nederland en wereldwijd. Hopelijk help je mij mee om Het ABC-NLP Handboek zo bekend mogelijk te maken.

Daarvoor zijn er vier opties:

1. Optie één: bestel Het ABC-NLP Handboek. Hoe meer mensen met Het ABC-NLP Handboek aan de slag gaan, hoe beter het is. Dat geldt natuurlijk voor mensen die nog niet zo veel weten van NLP, maar helemaal voor mensen die al veel weten van NLP. Want ik hoor natuurlijk graag of alles wat erin staat klopt of dat er verbeteringen mogelijk zijn.
2. Optie twee: bestel het ABC-NLP Handboek samen met Het Neurogram Handboek. Het Neuroram Handboek is ooit begonnen als hoofdstuk in Het ABC-NLP Handboek. Maar omdat het uit is gegroeid tot een boek van 120.000 woorden (Het ABC-NLP Handboek is 175.000 woorden), zijn het nu twee boeken die samen het totaal van mijn levenswerk weergeven.
3. Optie drie: én Het ABC-NLP Handboek én Het Neurogram Handboek én een kwartaalabonnement op NLPflix.
4. Optie vier: doe de ABC-NLP Practitioner, de ABC-NLP Master Practitioner of de ABC-NLP nascholingsprogramma voor NLP trainers en NLP Master Practitioners.

Wanneer je mij wilt helpen van Het ABC-NLP Handboek tot een groot succes te maken en het NLP onderwijs in Nederland en België naar een hoger niveau te brengen, kies dan een van deze vier opties door het onderstaande formulier in te vullen:

Wil je nog meer info over Het ABC-NLP Handboek, dan is hier de flaptekst en mijn korte biografie:

ABC-NLP is de combinatie van Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP) en het ABC-model uit de gedragsanalyse. Al meer dan vijftig jaar zijn mensen die ervaring hebben met NLP er super enthousiast over. Tegelijkertijd lukt het hen niet zo goed om te onderbouwen waarom ze zo enthousiast zijn. Met ABC-NLP krijg je die onderbouwing wel! Want met het ABC-NLP handboek krijg je de onderliggende wetenschappelijke theorie.

Daarvoor is het natuurlijk wel nodig om, in alle details, ook nauwkeurig en precies de meest actuele versie van NLP te beschrijven. Zowel NLP als gedragsanalyse zijn methoden om menselijk gedrag in kaart te brengen. Dat betekent dat je beiden oneindig kan uitbreiden, zolang je maar nieuw en interessant gedrag bij mensen vindt. Alleen is het dan wel van groot belang dat je de kernonderdelen van NLP goed toepast. Want anders werkt het minder goed dan had gekund. En dat wil natuurlijk niemand!

Nergens is NLP zo populair als in Nederland. Per hoofd van de bevolking hebben wij de meeste NLP beoefenaars. Alleen is het niet zo dat dit betekent dat ons NLP onderwijs ook van een hoog niveau is. Doordat NLP mondeling van trainer op trainer wordt doorgegeven, is de boodschap vaak verouderd, vervormd en verkeerd. Juist om ervoor te zorgen dat mensen niet alleen over NLP heel enthousiast zijn en NLP heel populair is, maar ook correct wordt doorgegeven, is er nu het ABC-NLP handboek.

Want in dit handboek vind je alle kernonderdelen van NLP uit en te na beschreven. Alles wat bij NLP hoort wordt in detail behandeld. Of het nu gaat over de NLP basistechnieken om je brein optimaal te gebruiken, of alle taalpatronen om goed te communiceren of om de beste strategieën voor een goed leven je eigen te maken, het staat in het ABC-NLP handboek. Alle NLP technieken komen aan bod, alle NLP modellen en alle methoden om NLP uit te breiden. Kortom, wanneer je geen fouten wil maken met de kernonderdelen van NLP, dan is er dit ABC-NLP handboek om te ontdekken hoe NLP behoort te worden beoefend.

Dat betekent geenszins dat je met het ABC-NLP handboek slechts één manier krijgt om NLP te beoefenen. Want in werkelijkheid zijn er vele manieren om met NLP je doelen te behalen. Om die reden krijg je met het ABC-NLP handboek niet alleen alle kernonderdelen van NLP correct en up to date beschreven, maar ook alle belangrijke variaties. Kortom, voor een ieder die iets met NLP doet, is het ABC-NLP handboek de onmisbare bron om je ervan te verzekeren dat je de meeste optimale versie van NLP gebruikt. Omdat alles in het ABC-NLP handboek zo gedetailleerd wordt uitgelegd, is het ABC-NLP handboek zowel ideaal voor de NLP expert als iemand die nog geen of amper ervaring heeft met NLP.

Over Joost van der Leij

Licensed NLP Master Trainer™ Joost van der Leij heeft in meer dan twintig jaar Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP uitgebreid bestudeerd. Als academisch geschoold filosoof heet hij hierbij het voordeel dat NLP meer vorm van filosofie is dan van psychologie. 

Joost is persoonlijk door Richard Bandler, de grondlegger van NLP, tot Licensed NLP Master Trainer gecertificeerd. Daarmee is Joost toegetreden tot een klein select gezelschap omdat er wereldwijd maar weinig mensen door Richard Bandler tot Licensed NLP Master Trainer™ zijn gecertificeerd. Door het directe contact met Richard Bandler put Joost direct uit de NLP bron.

Daarnaast is Joost een door de Vrije Universiteit van Amsterdam gecertificeerde OBM trainer/coach. OBM staat voor Organizational Behavior Management en is toegepaste gedragsanalyse binnen organisaties. Zijn ervaringen met OBM hebben ertoe geleid dat Joost NLP heeft gecombineerd met gedragsanalyse. Daarmee heeft Joost voor het eerste in vijftig jaar NLP van een wetenschappelijke theorie voorzien.

Om te bestellen, vul je het bovenstaande formulier in.

Wil je nog meer info, dan is hier de inhoudsopgave van Het ABC-NLP Handboek. Waarschuwing vooraf: het is een heel dik boek, met een heel uitgebreide inhoudsopgave zoals je hieronder ziet:

• Het ABC NLP Handboek: Neuro-Linguïstisch Programmeren en gedragsanalyse 1
  • Inleiding 6
• Een korte geschiedenis van NLP 9
  • Gedragsanalyse = behaviorisme 12
  • Vijf argumenten tegen het behaviorisme 14
• Deel I: het Neuro-gedeelte van NLP 18
  • De vijf NLP basistechnieken 18
  • Intern en extern gedrag 20
  • De gevoelsomdraaitechniek 24
  • De zwart/wit terugspoeltechniek toekomst en verleden variant 29
    • ABC-NLP varianten zwart/wit terugspoeltechniek 35
    • Verliesverwerking 36
    • Falling out of love 37
    • Verslavingen stoppen 38
  • Stoppen met piekeren technieken 39
    • De sexy stem techniek 40
    • Antirelativeren 40
    • Shut the fuck up mantra 41
    • Affirmaties 43
    • Stop! 44
  • Goede beslissingentechniek 44
  • Het ABC-model 49
    • Beloning en straf 51
    • Deprivatie en verzadiging 55
    • Positieve en negatieve consequenties direct of in de toekomst met zekerheid of onzekerheid 56
  • Inhoud en vorm 56
  • Submodaliteiten 58
    • Waar gebruik je submodaliteiten voor? 67
  • Doel en richting 68
  • Het NLP veranderingsmodel 73
  • Associatief leren = ankeren 77
    • Het anker plaatsen, testen en versterken 79
    • Ankers verplaatsen, opheffen, bruggen bouwen en stapelen 82
  • Werken met de inhoud: Swisshh 85
    • NLP Swisshhh techniek voor een positiever zelfbeeld 87
    • Auditieve Swisshhes 92
    • Submodaliteiten optimaliseren na een Swissshhh 94
    • Overtuigingen aanpakken met een Swissshh 95
  • Tijdlijnen 99
    • Een tijdslijn uitvragen 100
    • Tijdlijn optimaliseren 101
    • Tijdlijn opschonen 104
    • Toekomstlijnopschoontechniek 105
    • Het dertig jaren plan 107
    • Hulp halen met tijdlijn 110
    • Goede gevoelens ophalen uit het verleden 111
    • Change Personal History 113
    • Doe nieuw gedrag als eerst voor de tweede keer 116
    • Oplossing ophalen uit de toekomst 117
    • Zwart/wit terugspoeltechniek en tijdslijnen 118
    • ABC-NLP varianten van tijdslijnen 121
    • Meerdere tijdlijnen tegelijkertijd 122
• Deel 2: het Linguïstische gedeelte van NLP 122
  • Oppervlakte- en dieptestructuur met behulp van triangulatie 125
  • Communiceren met andere mensen 131
  • Het metamodel 132
    • Weglatingen 133
      • De simpele weglating 133
      • De vergelijkende weglating 134
      • Gebrek aan referentiële index 135
      • Ongespecificeerde werkwoorden 136
    • Verdraaiingen 137
      • Nominalisaties 137
      • Oorzaak/gevolg redeneringen 139
      • Mind Reading 143
      • Complex Equivalentie 144
      • Verloren Maatgever 145
    • Generalisaties 145
      • Universele Kwantor 145
      • Modale Operatoren van Noodzakelijkheid of Onmogelijkheid 146
      • Vooronderstellingen 147
    • Hoe gebruik je het metamodel 147
  • Het Miltonmodel 148
    • Indirecte taalpatronen 150
      • Het iBevel 150
      • Het negatieve bevel 152
      • Het gebruik van het woordje “niet” 153
      • De iVraag 154
      • Conversationeel Postulaat 155
      • Analoog markeren 155
    • Ambiguïteiten 158
      • Fonetische ambiguïteiten 158
        • Minder kritische beoordeling 159
      • Scope ambiguïteiten 160
      • Syntactische ambiguïteiten 160
      • Puntambiguïteiten 161
    • Metaforen 162
      • De quote 163
      • De Selectie Restrictie Violatie 164
    • Linkwoorden 165
  • Het omgekeerde metamodel 167
    • Simpele weglating redux 167
    • Vergelijkende weglatingen 169
    • Gebrek aan referentiële Index 170
    • Ongespecificeerde werkwoorden 170
    • Nominalisaties 172
    • Oorzaak/gevolg 172
    • Mind reading 173
    • Complexe Equivalentie versus reframen 174
    • Verloren Maatgever 175
    • Universele Kwantoren 176
    • Modale operatoren van noodzakelijkheid of onmogelijkheid 177
    • Vooronderstellingen 178
      • Vooronderstellingen in het metamodel 181
      • Analoog markeren en vooronderstellingen 182
      • Vooronderstelling van tijd 183
      • Vooronderstelling van een reeks 184
      • Vooronderstelling van of 185
      • Vooronderstelling van realisatie 185
      • Vooronderstelling van bijwoorden of bijvoeglijk naamwoorden 186
      • Vooronderstelling van verandering 187
      • Vooronderstelling van commentaar 187
      • Vooronderstelling van bestaan 188
      • Vooronderstelling van naam 188
      • Vooronderstelling van kenmerk 189
      • Vooronderstelling van zelfstandig naamwoord 189
      • Vooronderstelling van kwantoren 189
      • Vooronderstelling van beperking 189
      • Vooronderstelling van equivalentie 189
      • Vooronderstelling van verplaatsing 189
      • Vooronderstelling van modale operator 190
      • Vooronderstellingen versus double binds 190
    • Combineren van taalpatronen 191
    • Statisch versus dynamisch oftewel zijn versus worden 191
  • Hypnose 192
    • Wat is hypnose? 196
    • De structuur van hypnotische sessie 200
    • Het voorgesprek 200
    • Het opwekken van ontspanning 202
    • Hypnotische inductie 202
      • Fragmentatie 202
      • Patrooninterruptie 203
      • Regressie 204
      • Overload 205
      • Entrainment 205
      • Identificatie 206
    • Testen van hoe diep de hypnotische trance is 207
      • Arm catalepsie 207
      • Armlevitatie 209
    • Trance utilisatie 210
      • Oplossen van psychosomatische klachten 210
      • Cataleptische arm als timer 213
      • Ja/nee vingersignalen 213
      • Pijnbestrijding met hypnose 215
      • Diep Trance Identificatie 218
      • Drug of Choice 220
      • Amnesia patronen 221
      • Time Distortion 222
    • Future pacing en posthypnotische suggesties 224
    • Wakker maken 226
  • Rapport 227
    • Hoe je rapport maakt 230
    • Ongemerkt spiegelen 231
    • Onbewuste signalen 231
    • Ademhalen en spreeksnelheid 231
    • Accenten en specifieke frases 232
    • Meegaan in de belevingswereld van de ander 232
• Deel 3: het Programmeren van NLP 233
  • Het TOTE-model en modelleren 233
  • Chunken 236
  • NLP veranderingsmodel redux 238
  • Feedback 240
  • ABC-NLP strategieën 242
    • Accessing cues 246
    • ABC-NLP strategieën optimaliseren 247
    • Goed gedrag in kaart brengen 248
    • Modelleren 250
  • Metaprogramma’s 253
    • Het Jehova-getuige metaprogramma 255
    • Hiërarchie van waarden 255
    • Hoe bepaal je een waardenhiërarchie? 256
    • Vergelijk de waardenhiërarchie met de werkelijkheid 259
    • Modale operatoren 260
    • Filter aan versus filter uit 261
    • Introvert versus extrovert 262
    • Optie versus procedures 263
    • Intern versus extern 263
    • Propulsiesysteem 264
    • Chunkgrootte 265
    • Verschillen versus overeenkomsten 265
    • Proactief, actief, reactief 265
    • Uptime versus downtime 266
    • Hoe hypnose te gebruiken om metaprogramma’s te veranderen 266
  • ABC-NLP strategieën voor coaches 267
    • Het NLP Kring Coach format 267
    • Provocatieve therapie 270
    • Van serieusheid naar humor 271
    • Van onverschillig naar liefdevol 272
    • Branding, marketing & sales voor de ABC-NLP coach 273
      • Branding 274
      • Marketing 275
      • Sales 276
  • ABC-NLP strategieën voor trainers 277
    • Geneste loops 278
    • Het tracken van deelnemers 280
  • NLP basisvooronderstellingen 281
    • De kaart is niet het gebied 282
    • Al het menselijk valt uit te drukken in termen van de vijf zintuigen 283
    • Er is geen falen, er is alleen maar feedback 284
    • Het is makkelijker om je ervaring van de werkelijkheid te veranderen, dan de werkelijkheid zelf 285
    • Iedereen draagt de oplossing voor zijn problemen altijd bij zich 285
    • De betekenis van je communicatie is de reactie die je krijgt 286
    • Elk intern en extern gedrag heeft een positieve intentie 286
    • Iedereen is diep van binnen een fantastisch mens en we spreken mensen alleen aan op hun gedrag 287
  • Samenhang 288
• Deel vier: hoe meten we intern gedrag? 293
  • Voorspellend model, modelleren en Bayesiaanse statistiek 298
  • Bayesiaanse statistiek 300
    • Conditionele waarschijnlijkheid 301
  • Het Bayesiaanse brein 303
  • Bayesiaans modelleren 303
• Conclusie 307
• Literatuur 307

Hopelijk heb je nu meer dan genoeg informatie om vast te stellen hoe waardevol en bijzonder Het ABC-NLP Handboek is. Dus help mee en kies of een van de bovenstaande vier opties om Het ABC-NLP Handboek in je bezit te krijgen of bestel het via het onderstaande formulier:

Een populair idee is dat er zogenaamde “leerstijlen” zijn. Leerstijlen zijn begonnen met NLP. NLP strategieën bestaan uit de vijf zintuigen, ook wel VAKOG genoemd. Visueel, auditief en kinesthetisch (gevoel). De O en de G staan voor geur en smaak. NLP strategieën zijn een manier om menselijk gedrag in kaart te brengen en vormen een kernonderdeel van NLP. 

Het mooie aan een NLP strategie is dat het intern en extern gedrag combineert. Als je een NLP strategie bepaalt voor het plakken van een lekke fietsband, dan bestaat die voornamelijk uit extern gedrag. Maar wanneer je een NLP strategie volgt om een depressie te stoppen, dan bestaat die NLP strategie voornamelijk uit intern gedrag: wat voel je, wat verbeeldt je en wat voor soort gedachten heb je.

Om het makkelijker te maken uit te zoeken wat iemand qua intern gedrag doet, heeft NLP een aantal trucs ontdekt, namelijk “accessing cues”. Dit zijn externe gedragingen die met enige regelmaat onbewust worden getriggerd als iemand bepaald intern gedrag vertoont. Zo bewegen de ogen vaak (maar niet altijd) aan de hand van het interne gedrag. Maar ook handgebaren zijn met enige regelmaat veelzeggend.

Belangrijk hierbij is dat goede NLP je leert dat deze “accessing cues” je hints geven over wat iemand intern aan het doen is. Het is geen wetmatigheid. Fake NLP is hier mee aan de haal gegaan en heeft ten onrechte bedacht dat je je ALTIJD zo MOET gedragen als je iets interns doet. Daar is helemaal geen sprake van. 

De volgende stap was dat Fake NLP dacht dat mensen echt een “voorkeurs representatiesysteem” hadden. Dat wil zeggen dat hun brein de sterke voorkeur zou hebben voor verbeelden, voelen of gedachten. Ook daar is geen sprake van. Het enige wat er is, is dat sommige mensen beter zijn bepaalde zintuiglijke informatie bewust te maken dan andere zintuiglijke informatie. Iemand kan zich bijvoorbeeld beter bewust worden van voelen dan van verbeelding. Dat betekent geenszins dat die persoon een voorkeur heeft voor voelen of dat zijn brein beter geschikt zou zijn voor voelen. Het onbewustzijn van die persoon werkt nog steeds op zeer vergelijkbare wijze qua het verwerken van zintuiglijke data als het brein van jou en mij. Alleen het is voor hem makkelijker om bewust te worden van gevoel van van verbeelding. Dat is alles.

Representatiesystemen de mist in

Als je dat allemaal met elkaar combineert dan krijg je het verkeerde idee dat mensen een voorkeur zouden hebben voor een bepaald zintuig en dat je dat MOET terug zien in hun gedrag. De Fake NLP van Mind Academy gaat hier het verst in. Zij denken volkomen ten onrechte dat je manier van ademhalen te maken zou hebben met welk voorkeur representatiesysteem je zou hebben. Iedereen kan op alle mogelijke manieren leren ademen, dus dat zegt helemaal niets over hoe je brein in elkaar zou steken.

Ook de snelheid van praten, hoe belangrijk ze hun uiterlijk vinden of hoe mensen leren, heeft helemaal niets te maken met een zogenaamd voorkeur representatiesysteem. Als je je door zulke nonsens zou laten leiden, dan zou je vaak bij mensen de mist in gaan.

Al was het maar omdat het zintuig dat iemand het beste bewust kan maken (wat dus de goede versie is van dit geheel), veel minder belangrijk is dan dat fake NLP denkt. Het is heel onwaarschijnlijk dat mensen van elk intern gedrag zich precies even bewust kunnen worden. Nee, in plaats daarvan hebben mensen een top drie van welk intern gedrag ze zich meer bewust kunnen worden. Bijvoorbeeld iemand die het beste bewust kan worden van zijn gevoel, iets minder goed bewust kan worden van wat hij verbeeldt en nog minder bewust wordt van wat hij precies voor gedachten heeft.

Als deze persoon in de problemen zat, zou Fake NLP vooral aan de slag gaan met gevoel. Maar de kans is groot dat het geen gevoelsprobleem is. De reden is dat voelen voor deze persoon te goed gaat om echt problematisch te worden. Op diezelfde manier is ook denken waarschijnlijk geen probleem, omdat deze persoon zo moeilijk bewust wordt van gedachten. Nee, het probleem zit waarschijnlijk in de verbeelding. Daar is het goed genoeg in om het een probleem te laten worden, maar te slecht om het probleem zelf te kunnen oplossen. Dus de focus die fake NLP heeft op een “voorkeur representatiesysteem” zorgt ervoor dat je als NLPer slechter wordt in iemand helpen. Dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn.

De onzin van leerstijlen

De onzin van leerstijlen gaat nog een stap verder door te denken dat mensen slechts op één manier leren, namelijk als beelddenker, gedachtendenker of als gevoelsdenker. Dat slaat helemaal nergens op. Iedereen doet alle drie. Iedereen denkt in termen van wat hij verbeeldt, voelt en zijn gesprek met zichzelf, de interne dialoog. Dat is allemaal intern gedrag. 

Sommige mensen zijn wat handiger in het ene interne gedrag dan het andere. Maar met goede NLP leer je mensen om beter te worden in datgene wat ze minder goed kunnen. Dus als iemand minder bewust wordt van zijn gevoelens, dan leer je met goede NLP om beter te worden in je goed voelen. Let hierbij goed op, want bij fake NLP leren ze dat mensen MOETEN voelen ongeacht of je goed of slecht voelt. Terwijl bij goede NLP je leert dat je beter niets kan voelen dan je slecht voelen. Dus als je iemand leert om te voelen, dan is het heel belangrijk dat je die persoon alleen leert om zich meer bewust te worden van goede gevoelens en nooit gevoel in het algemeen. Helaas heb ik ernstig beschadigde mensen begeleid die door fake NLP op het verkeerde pad waren gebracht doordat ze moesten voelen en zich toen heel slecht gingen voelen. Zo slecht zelfs dat een van hen in de psychiatrische inrichting moest worden opgenomen, haar baan verloor en nu in de WAO zit. Dus pas op voor fake NLP en mensen die denken in termen van leerstijlen!

Want leerstijlen maakt het probleem dat iemand zich minder goed bewust wordt van bepaalde zintuiglijke data alleen maar groter. Als iemand vooral goed is in het bewust maken van beelden en je zou ten onrechte denken dat dat betekent dat hij een visuele leerstijl heeft en je zou die persoon alleen visueel benaderen, dan leert hij nooit om beter te worden in het bewust maken van de andere zintuiglijke data zoals voelen en gedachten. Mind Academy beweert ten onrechte dat hier onderzoek naar is gedaan, maar dat maakt NLP alleen maar tot pseudowetenschap. Er is wel onderzoek op dit gebied gedaan, maar de conclusies zijn precies tegenovergestelde: er zijn vele leerstrategieën en we gebruiken er vele en kunnen meer leerstrategieën onszelf eigen maken. Zie hiervoor bijvoorbeeld het boek Teaching Excellence van Richard Bandler, de bedenker van NLP, en Kate Benson, de internationale NLP expert op het gebied van NLP en leerstrategieën.

Kortom, vermijd coaches en trainers die gebruik maken van leerstijlen of die doen alsof je brein zich maar bewust kan worden van één zintuig.

Metaprogramma’s zijn breinfilters. Ons brein filtert veel van de binnenkomende zintuiglijke data weg door te abstraheren. Ons brein bestaat uit verschillende lagen die data van onder naar boven doorgeven. In een onderliggende laag geven meerdere hersencellen hun bevindingen door een hogerliggende cel die van de binnenkomende informatie een samenvatting maakt. Om vervolgens weer met een aantal buurcellen die samenvatting door te geven naar een nog hoger gelegen laag. Zo wordt wat we zien bijvoorbeeld bewerkt door zeven verschillende lagen.

Metaprogramma’s worden verzonnen in plaats van gevonden

Met andere woorden: er is een hele grote berg van data die verdwijnt in de abstracties en samenvattingen die ons brein maakt. Een metaprogramma is onze manier van die berg gefilterde data te categoriseren. Dat betekent dat wij zelf metaprogramma’s maken en metaprogramma’s dus geenszins zouden worden gevonden of zouden worden ontdekt. Wij kunnen zelf om een deel van de berg van gefilterde data een lijntje tekenen en dat gebied benoemen als een metaprogramma. Michael Hall beweert in zijn boek “Figuring Out People: reading people using meta-programs” maar dat hij maar liefst 102 metaprogramma’s zou hebben ontdekt. De werkelijkheid is dat Michael Hall lekker creatief bezig is geweest en een hoop metaprogramma’s heeft verzonnen. Voor de duidelijkheid: er zijn een oneindig aantal metaprogramma’s omdat je altijd weer een nieuwe kan verzinnen. Pas dus op voor NLP trainers die zeggen dat er maar een beperkt aantal metaprogramma’s zijn. Zoals bijvoorbeeld Mind Academy die beweren dat er slechts 16 metaprogramma’s  zouden zijn.

Metaprogramma’s zijn geen persoonlijkheidseigenschappen

Omdat een metaprogramma een breinfilter is, kan je het metaprogramma zo instellen dat het meer of juist minder wegfiltert. Als een metaprogramma minder wegfiltert, begrijp dan goed dat er nog steeds heel veel in het brein wordt weggefilterd, maar net een heel klein beetje minder dan wanneer je een metaprogramma instelt om meer weg te filteren. Afhankelijk van welke NLP strategie mensen op een specifiek moment aan het uitvoeren zijn, veranderen de instellingen van metaprogramma’s. Er zijn dus geen vaste instellingen. Doen alsof metaprogramma’s persoonlijkheidseigenschappen zijn, is de grootste fout die je kan maken met metaprogramma’s. MindSonar van het IEP, een NLP instituut, doet alsof iemand een metaprogramma profiel heeft alsof het een persoonlijkheidstest is. Dat slaat dus nergens op. Niet alleen is het hele idee van persoonlijkheidseigenschappen achterhaald, maar metaprogramma’s wisselen continue afhankelijk van wat je aan het doen bent. De beste manier om metaprogramma’s te gebruiken is om ze aan te passen aan de omstandigheden zodat je de beste instelling van metaprogramma’s gebruikt voor de specifieke situatie waarin je je bevindt. Alle suggesties dat metaprogramma’s persoonlijkheidskenmerken zouden zijn, beperken mensen in hun handelen.

Metaprogramma’s zijn geen denkstijlen

Bovendien zijn metaprogramma’s breinfilters en geen denkstijlen zoals het IEP ten onrechte beweert. Het hele concept “denkstijl” is een vergissing en gaat tegen het gedachtegoed van NLP in. NLP heeft namelijk als basisuitgangspunt dat al het menselijke op een zinnige manier kan worden uitgedrukt in termen van de vijf zintuigen. Volgens NLP is ons brein een biocomputer die zintuiglijke data verwerkt. Dat zie je terug in NLP strategieën al dan niet met metaprogramma’s. Verder gaat NLP ervan uit dat iedereen alle ontdekte NLP strategieën kan gebruiken. Dat betekent dat er geen “denkstijlen” zijn. Volgens NLP werkt jouw brein in hoge mate hetzelfde als mijn brein. Alleen heb jij andere dingen in jouw leven geleerd, dan dat ik heb waardoor je andere NLP strategieën gebruikt dan ik gebruik. Maar jij kan de mijne leren en ik de jouwe! Wat nergens op slaat is te denken dat jij een andere “denkstijl” zou hanteren dan ik en dat om die reden ons brein anders zou werken. Dat slaat helemaal nergens op en heeft niets met metaprogramma’s te maken.

Er zijn geen basismetaprogramma’s

Mind Academy maakt het wat dit betreft helemaal bont. Zij maken een volkomen onzinnig onderscheid tussen 4 basismetaprogramma’s en 16 samengestelde of complexe metaprogramma’s. Hint: dit slaat helemaal nergens op. Dat zie je ook meteen omdat de 4 basismetaprogramma’s blijken MBTI te zijn, de Meyer Briggs Type Indicator. MBTI is een persoonlijkheidstest. Zoals we al hebben gezien slaat het nergens op om te denken dat metaprogramma’s iets met persoonlijkheidseigenschappen te maken hebben. Bovendien is MBTI een van de weinige persoonlijkheidstyperingen die goed wetenschappelijk is onderzocht. En wat blijkt? MBTI zelfs is volkomen onwetenschappelijk. Na meer dan 30 jaar MBTI te hebben bestuurd, is de conclusie van de Amerikaanse onderzoekers dat MBTI geen enkele correlatie heeft met wat dan ook. Zie hiervoor het mooie boek: The Personality Brokers. MBTI is geen NLP. MBTI is onzin en denken dat MBTI je 4 basismetaprogramma’s zou geven, is volkomen anti-nlp.